HSP en begrenzing

Blogger Désirée zocht al maanden naar een goed onderwerp en kwam, al knabbelend op een toastje, tot de volgende vraag: waarom walsen anderen met zoveel gemak over haar grenzen heen? Is daar een speciale reden voor, en is er wat aan te doen? Is het iets typisch voor HSP? (Hint: ja). ‘Nee’ leren zeggen was/is voor mezelf een uitdaging, maar voor mijn omgeving nog meer. Reden te meer om er enthousiast mee door te gaan. Misschien herkent u er wat in. Enjoy.

Grenzeloos

Als HSP/Empath voel ik vaak haarfijn aan wat mensen graag van mij willen horen. Meestal onbewust. Dan zeg ik iets, en dan denk ik later: ‘waarom heb ik dát in vredesnaam gezegd?’ Waarschijnlijk omdat ze dat graag wilden horen, en als pleaser is het dan de weg van de minste weerstand om het maar gewoon te zeggen. Nogmaals, dit gaat meestal onbewust. Het besef komt naderhand pas. Soms pik ik letterlijk gedachtes van mensen op. Woord voor woord. Het is nog niet zo erg als bij Sookie Stackhouse (voor de True Blood-fans onder ons), maar het is toch redelijk ontluisterend.

Naast het feit dat bovenstaande natuurlijk ook best leuk kan zijn, merkte ik op een zeker moment een ander, waarschijnlijk gerelateerd verschijnsel op: ik reageer secundair. Op het moment dat iemand over mijn grenzen gaat, ben ik in veel gevallen niet in staat om hier iets van te zeggen, laat staan om weg te lopen. Ik bevries dan en zet mijn gevoelens ‘on hold’. Uiteraard komen ze er later – als ik alleen ben en me veilig voel – in alle heftigheid alsnog uit. Het behoeft weinig uitleg dat jezelf afschermen van contact dan een tweede natuur wordt.

Soms gaf ik mijn grenzen wél aan, maar dan was het net of andere mensen dit gewoon niet meekregen. Het kwam niet binnen. Mijn grenzen waren nonexistent.

Jaren geleden keek ik een film bij vrienden die ik afschuwelijk vond. De film, niet de vrienden. Ik gaf dit meerdere malen aan, maar het werd niet opgepikt. Ik voelde me verplicht het hele filmische wangedrocht uit te kijken en ging met een afschuwelijk gevoel naar huis. Ik ben nooit meer bij ze op bezoek geweest. Ze hebben waarschijnlijk nooit begrepen waarom.

Het meest deprimerende voorbeeld is een concert waar ik voor was uitgenodigd. Het waren best dure kaartjes. Het geluid was veel te hard, maar ik durfde niet weg te gaan. Maanden heb ik last van mijn oren gehad. Het contact met de mensen die mij hadden uitgenodigd heb ik laten verwateren. Ze hebben me nog vele malen uitgenodigd maar ik wil nooit meer mee.

Inspirerend was de assertiviteitscursus die ik in 2014 volgde absoluut, maar mijn grenzen bestonden naderhand nog steeds niet. Althans, ze leken onzichtbaar voor andere mensen (en misschien ook wel voor mezelf). Mijn therapeut zei dat je grenzen automatisch sterker worden wanneer je innerlijk sterker wordt. Dat is natuurlijk een waarheid als een koe. Maar ja… wist ik eigenlijk zelf wel wat ik wilde? Mijn verlangens en ambities veranderden al naar gelang ik verliefd werd op een andere (altijd onbereikbare) man. Heb ik jarenlang zitten meeliften op de verlangens en ambities van anderen??

Het is bijna prettig als iemand eens écht overduidelijk over je grenzen gaat. De persoon die mij een baan aanbod en vervolgens handtastelijk werd heb ik weliswaar niet direct, maar toch binnen een paar dagen goed de waarheid gezegd. Ik was zó kwaad. Het gaf mij ironisch genoeg een enorm goed gevoel om dit gewoon ook te uiten naar de persoon die het aanging. Niet direct, maar via een voice message. En een tussenpersoon. Maar toch, de boodschap is wel degelijk duidelijk overgekomen.

Misschien heb ik ooit nog de moed om eindelijk mijn stalker te zeggen dat ik niet van zijn attenties gediend ben. Had ik maar nooit uit beleefdheid al zijn verhalen aangehoord. Blijkbaar geeft dit een – onterechte – schijn van interesse. Of misschien neem ik nu ook teveel verantwoordelijkheid op me door de schuld maar weer eens bij mezelf te zoeken (iets wat, naar ik vermoed, veel HSP doen). Grenzen aangeven voelt al snel ‘onaardig’, of ‘onbeleefd’, of, vooral, ‘iets dat ik niet mag’. Waarom mag een ander het dan wel? Iedereen mag zijn grenzen aangeven! Desnoods secundair en indirect.

Tegenwoordig probeer ik vaker en bewuster mijn grenzen kenbaar te maken. Op een eerlijke, duidelijke manier. Dit voelt voor mij als een verbetering, maar de reacties zijn niet bepaald mild: sommige personen gaan dreigen met sancties (straf!), proberen me een schuldgevoel aan te praten (komt veel harder binnen dan straf), en doen uitspraken als: ‘Dit kun je mij niet aandoen!’, etc. Zo aanmatigend, eigenlijk.

‘Grenzen zijn je grootste bron van waardigheid’, las ik ooit ergens. Om op alinea 1 terug te komen: blijkbaar is ont-luisteren heel erg lastig als je dat eenmaal gewend bent. Enfin, als HSP/Empath kun je eigenlijk het beste gewoon een bodyguard hebben 😉 Of kijk eens naar de advocatenserie Suits. Die mensen zijn allemaal zo heerlijk assertief, op een hele natuurlijke manier. Hoewel het er soms hard aan toe gaat, is er ook veel waardering voor empathie, compassie, oog voor detail en medemenselijkheid, bijvoorbeeld in de persoon van Donna, de secretary, en lawyer Mike Ross. De hele vibe van de serie geeft mij gelijk een beter gevoel. Alsof mijn grenzen er wel degelijk mogen zijn. Of Lucifer, die in de eerste aflevering van de gelijknamige serie plompverloren het huis van een ander binnenwandelt waar een feestje aan de gang is, en zich geen moment bedenkt: ‘Can someone please turn down this Godawful music?!!??’ Het mooiste is nog dat er onmiddellijk naar hem geluisterd wordt, de muziek gaat gelijk zachter (of uit). Ik kon ‘m wel zoenen in die scene, alleen al dáárom. ‘Afijn, doet er uw voordeel mee, zo niet ter leering, dan wel ter vermaeck.

HSP, HOOGSENSITIEF, HOOGGEVOELIG, GRENZEN

Gerelateerde artikelen

Reacties

Laat een antwoord achter aan Geerjanne van Beekhoff

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reactie annuleren

  1. Heel herkenbaar, ook de reacties vanuit je omgeving als je dan wél een keer je grens aangeeft.
    Is dat hoe in zijn algemeenheid wordt gereageerd wanneer iemand een grand aangeeft? Of wordt er bij HSP-ers anders gereageerd? Of… komen de reacties bij HSP-ers anders binnen…? 🤔

    1. Het is dé manier waarop je je grens aangeeft. Hoe heftig je reageert waardoor de ander ook in de verdediging schiet. Wat buitenstaanders er verder van vinden is aan hun. Kun je voor jezelf blijven staan ook al heeft de omgeving er moeite mee. Pleasegedrag heeft niks met HSP-ers te maken komt bij heel veel ook niet HSP-ers voor. Het is je bewust worden waarom je pleased. Met steeds meer voor jezelf opkomen en daarmee ook je grenzen aangeven verandert er steeds meer ten gode voor jezelf. Je raakt mensen kwijt maar krijgt er de voor jou juiste mensen terug.

  2. Als andere mensen over je grenzen heen gaan dan is die grens voor jezelf gevoelsmatig nog niet duidelijk. Het is je eigen angst om grenzen aan te geven omdat je er toch graag bij wilt horen en gezien worden. Je bent dan slachtoffer van jezelf.

  3. Wat prachtig verwoord. En heel herkenbaar voor veel hsp-ers denk ik. Ik kom het in mijn praktijk in ieder geval heel veel tegen. Een tip die ik je kan geven: energiewerk kan hier heel goed bij helpen. Leren om je aura te begrenzen leert je ook dat je niet meteen in de u-vraagt-wij-draaien stand hoeft te schieten als je iets merkt. Veel sterkte, het kan echt anders.