HSP en Grenzen

Nee tegen een ander is vaak een ja aan jezelf

“Wat ben ik toch ook een egoist!” Dacht ik bij mezelf toen ik mijn net aangekochte mueslireep niet wilde delen met een kennis. Het was niet dat de dame in kwestie zelf niets had gegeten zoals ik, integendeel. Ze had net uitgebreid geluncht waarna we af hadden gesproken. En ik, die weer eens te weinig luisterde naar mijn lichaamsgrenzen, werd onaangenaam verrast door een hypo. Op haar vraag of ze een hapje mocht zei ik dus: ‘nee.’

Ik schrok er zelf van en er ging van alles door mijn hoofd aan emotionele verwarring. Schuldgevoel, schaamte, ik ben een egoïst en gierig. Binnen 1 minuut had ik mezelf een depressie in gedacht en overtuigt dat ik écht een vreselijk naar mens moest zijn. “Waarom zei ik niet gewoon ja?” Maar van binnen had iets vol overtuiging gewoon glashard nee gezegd en besloten daar gehoor aan te geven voor de verandering. De kennis haalde daarna ongedeerd haar schouders op en leek er veel minder mee te zitten dan ikzelf.

Die avond kon ik de slaap niet vatten. Waarom voelde ‘nee’ zeggen en grenzen aangeven bijna als een zonde? Ik was de halve nacht onrustig met te bezigen met het thema. In de vroege ochtend na een beetje slaap kwam ik erachter dat het een herhalend patroon was in mijn leven. Ik mag geen grenzen hebben.

De blauwdruk voor grenzeloosheid

Ik was een zachtaardig kind, maar wel eentje ook met temperament. Ik vond delen normaal en leuk. Maar frequent moest ik onder dwang iets afstaan om een persoon in mijn leven niet boos te maken. Een eigen wil hebben had soms nare gevolgen. De keren dat ik ‘nee’ zei kwamen me duur te staan. Een ‘ik wil niet’ kon eindigen in gevaar. Ik zwichtte.

Ook had ik te maken met een grenzeloze HSP moeder die mij het voorbeeld gaf. Die daarnaast ook hoge spirituele waarden hanteerde. Waarden waar ik als kind natuurlijk graag aan wilde voldoen. Geen ego hebben en niet teveel eigen wil een goed mens zijn, geven. En laat ik nou net een eigenwijs en wilskrachtig persoontje zijn. De lastige situaties die op me afkwamen waren het bijproduct van opvoeders en naasten die geen nee konden zeggen of juist geen nee accepteerden. Maar ook van mijn sterke wil en rechtvaardigheidsgevoel die in botsing kwam met de omgeving. Een nee was per definitie spiritueel al helemaal fout. Een nee was een teken van egoïsme, gierigheid, een slecht mens zijn. Ineens had ik helder hoe deze gedachten de dag ervoor tijdens het ‘mueslireep-incident’ in mij op konden komen.

Daarnaast had ik ook meerdere malen te maken gekregen met narcisme en/of narcistische defensie in mijn leven. En ‘narcisten’ accepteren geen ‘nee’, niet zonder gevolgen. Inmiddels is het mij duidelijk geworden dat er een verband bestaat tussen *HSP’s ,Empaten en Narcisme. Er is een wederzijdse aantrekking, waarbij de ene vooral geeft en de ander vooral neemt. En dat lijkt tijdelijk een hele goede symbiose waar beiden aanvankelijk tot hun recht komen. Totdat de gever ontdekt dat het eigenlijk aan totale wederkerigheid ontbreekt.


Therapeutische waarde van grenzen

Op mijn 18e had mijn gebrekkige assertiviteit me in een diepe depressie gebracht. Geen levenswil noch kracht. De vele praat therapieën en medicaties brachten me verder en verder weg van mijn kern. Ook in het reguliere circuit werd mijn nee niet gerespecteerd. Ik zag misstanden en besloot die te openbaren. Dat werd me niet in dank afgenomen. Ik vertrok. Ik stond met mijn rug tegen de muur en op de rand van de afgrond toen ik besloot een opleiding te starten voor innerlijk kind werk aan het *Aumm instituut. Het was mijn laatste strohalm. Dat werd een ommekeer in mijn leven en een langzame weg terug naar huis. Ik was de jongste deelnemer en werd meteen het diepe in gegooid met o.a. proces werk, bio-energetica, holotropic breathing en rebirthing.

Het opnieuw ervaren en beleven van de pijn van vroeger brachten me in een wereld die ik nog nooit ervaren had, uit het hoofd en in het lichaam. Daar bevond zich een wereld van waarheid, weten en herinnering. Langzaam maar zeker bewoog ik me meer door mijn eigen lichaamsgeheugen heen, eentje die heel goed wist wat nee was. Eentje die alles zorgvuldig opgeslagen had in haar cellen. Mijn lichaam loog niet wanneer het nee zei. Mijn lichaam was zuiver en eerlijk in haar grens. Zoals een kat, na 2 keer blazen haar nagels uitslaat zonder schaamte. Langzaam kwam ook woede nog erbij. Wat was dat een enge sensatie en wat had ik daar veel negatieve associaties op zitten! Zoals: gevaarlijk, agressief en slecht. Maar wat was het heerlijk om in volledige acceptatie het eruit te rammen op een kussen, te stampen, te schoppen en een grens te mogen voelen.

Het kwam van diep en het werd een goede vriend. Een vriend waar ik op kan vertrouwen. Eentje die zegt: ‘als ze je pijn doen, voel en vertrouw dan op mijn kracht.’ Woede bleek pure levens energie en mijn depressie verdween spontaan zonder medicatie. Er kwam ook nog eens een hoop speelsheid en vreugde voor terug als gevolg.
Ik ontdekte dat eigenwijze, grappige, lieve maar zeker ook wilskrachtige en pittige meisje in me en gaf haar een thuis in mijn hart. Ik ben mezelf gaan ervaren als een krachtig wezen wat kan vertrouwen op haar wijsheid en grenzen. Die grenzen ook mag uitspreken ook als de omgeving dat niet fijn vind. Het woord egoïsme komt zo nu en dan nog terug maar blijft al lang niet meer hangen. Het zijn slechts echo’s van het verleden. Het is belangrijk te bewegen uit stagnatie en de *tijger in jezelf te mogen laten ontwaken. En dat is best spannend.


Grenzen in relaties


Grenzen in relaties zijn niet altijd makkelijk. Zeker als hoogsensitief persoon kan je intens verliefd worden en je laten meevoeren in de ander zijn/haar wereld. Het samensmelten kan heerlijk zijn maar geeft ook verwarring over wie jezelf bent en waar je grenzen liggen. Verliefdheid kan nogal eens leiden tot grens overstijgende beslissingen. Nog maar niet te spreken van het woord: overschrijdend. Misschien ervaar je het juist andersom, is de angst voor deze versmelting zo groot geworden dat je je liever emotioneel afzijdig probeert te houden. Nooit helemaal vol in verbinding. *Symbiose en autonomie zijn kernwoorden die belangrijk zijn in de ontwikkelingspsychologie. Evenals je *hechtingsstijl. Veel HSP’s hebben een vorm van hechtingsproblematiek. Grenzen houden hier een direct verband mee. In onveilige hechting en co-dependency zijn grenzen vaak niet toegestaan of wenselijk. De grens van het Ik versus de Ander, het Ik wil versus jij wilt.

Het is een *dans waar je samen uit moet komen. Als daar openheid is, kan je samen veel bespreekbaar maken en groeien van elkaars grenzen en dichtbijheid. Maar als je merkt dat jouw partner je grens eigenlijk niet accepteert, daar keer op keer problemen over maakt, zijn/haar idealen erover heen gooit zonder dat je gehoord wordt in jouw begrenzing mag je gerust vraagtekens zetten bij een relatie. Wanneer er schande wordt gesproken van jouw nee, is er iets niet goed. Je staat mogelijk onder manipulatie of andermans idealen, maar wat voel jij?

Uiteraard is een relatie geven en moet je soms iets doen waar je niet zo’n zin in had. Bv. je partner is ziek, en je bent zelf moe, maar een flinke klus afmaken om hem/haar te helpen. Of toch maar een dagje naar je schoonmoeder ook al was je liever alleen thuisgebleven. Lastiger wordt het wanneer het over lichamelijke, geestelijke of emotionele grenzen gaat. Het is daarom essentieel jezelf te leren kennen. Jezelf opofferen als een spiritueel ideaal zien kan zelfs een gevaarlijk spel worden binnen een co-dependent relatie.

Het begint bij jezelf
Je kan beginnen met jezelf o.a. de volgende vragen te stellen:

Kan/mag ik mijn grenzen voelen? Wat is mijn hechtingsstijl? Hoe werdt er vroeger omgegaan met grenzen? Wat vind ik van (gezonde) woede? Heb ik recht om nee te zeggen? Waarom zei ik ja terwijl alles in mijn lichaam nee zei? Kan ik nog luisteren naar mijn gevoel? Mijn hart? Mijn onderbuik en durf ik daar op te vertrouwen? Kan het zijn dat als ik achter mijn eigen grens ga staan, hoe belachelijk men die ook vind, ik toch uiteindelijk respect krijg en de juiste mensen op mijn pad en mezelf te vriend hou?

Het is ok om af en toe een ‘egoist’ te zijn. Die reep chocolade heerlijk alleen weg te werken. Die dure douche olie lekker voor jezelf te gebruiken. Eigenheid in relaties is net zo belangrijk als delen. Eigen vrienden, eigen gewoontes, eigen favoriete eten of muziek. Het is m.i. een teken van emotionele gezondheid dat je naast de vele dingen die je samen deelt, ook je eigen dingen hebt en doet.

Neem het voorbeeld aan de kat als leermeester. Ze weten precies waar hun grenzen liggen en generen zich er totaal niet voor. Zo ben je ze aan het aaien en zo is het ineens genoeg. Als je dan tóch doorgaat weet je dat je een krab kunt verwachten of ze lopen weg. Dit alles is ingebakken in hun natuur en ook in die van ons.

Wanneer je nee een nee mag zijn wordt je ja ook een echte Ja!


<3 R.

_______________________________________________________________________________
Referenties:

*Verband tussen HSP en Narcisme: https://www.inspirerendleven.nl/waarom-hsps-en-narcisten-elkaar-aantrekken/
*Narcisme en relaties: https://mjon.nl/
*Aumm Instituut: https://www.aumm.nl/

*De Tijger Ontwaakt: Peter Levine https://www.psynip.nl/secties/lichaamsgericht-werken/nieuwslwp/nieuwsbrief-lwp-september-2018/boekrecensie-tijger-ontwaakt-peter-levine/
*Hechtingstijl: https://test.psychologiemagazine.nl/test/Wat-is-je-hechtingsstijl

*Liefdesbang: Hannah Cuppen https://www.hannahcuppen.nl/
*Symbiose en Autonomie: Frantz Rupert https://www.uitgeverijmens.nl/product/135-symbiose-en-autonomie



Gerelateerde artikelen

Reacties

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

  1. Mooi geschreven neen zeggen is idd ja zegen tegen jezelf.
    Het is fijn als nee zeggen ook wat voor de ander mag opleveren maar zo word het vaak niet gezien.
    Het ja zeggen tegen een ander zegt voor mij veel meer ,dan enkel iets delen. ik gun jou een wat ik mezelf gun . ik deel met jou mijn hart mijn ziel , en of dat het nou wat te eten is of mijn onverdeelde tijd ,geld of ideeen .

    1. Dat zeg je mooi Soul to Soul! Een ja is inderdaad veel meer dan iets delen of doen. Het is misschien ook wel een houding van openheid en acceptatie, een stuk onvoorwaardelijkheid? Je geeft me weer voedsel tot nadenken S2S! Dank je wel.

  2. Grenzen aangeven : daar gaat het bij mij de laatste tijd echt heel erg over . Gisteren nog. Het was weer een mooie test , dat mijn schoonzus door zat te drammen of ik ècht niet langer kon blijven ? Tot en met de barbecue , waar overigens niets over gezegd was vooraf . Of ik dan niet naar huis kon gaan om het hondje uit te laten en dan terugkomen ? Nee ? Aaaah 😩 😏
    – Nee . Het blijft een moeilijk woord , om te zeggen maar ook om te snappen blijkbaar .
    Grenzen aangeven ja.

    1. Zulke situaties zijn vaak bij uitstek geschikt om je eigen Nee nog beter te leren voelen en neerzetten. Ik heb wel eens gezegd toen iemand lang door dramde: wat aan het woord ‘nee’ begrijp je niet? Maar ja..dat is sarcasme en daar maak ik liever geen gebruik van. Het werkte wel overigens. 😉

  3. Prachtige tekst! Wederom dat ene thema 🙂 Gewoon samen blijven oefenen lieve mensen. En weet dat je als HSPer nooit bang hoeft te zijn om een egoïst te worden. Dat ligt gewoonweg niet in onze aard. Dat zeg ik ook geregeld tegen mezelf! 😀

  4. Zo herkenbaar! Thema van het jaar voor mij. Ik heb net ontdekt dat het niet alleen die spirituele aspiraties van mijn ouders zijn, maar een trauma-reactie: de fawn-response. Conflict altijd vermijden. Angst dat de ander woedend of zelfs maar teleurgesteld raakt, want dan mag ik niet meer bestaan…geen nee kunnen zeggen, grenzen niet voelen of verbuigen, pleasen, alleen naar mijzelf gerichte boosheid, jezelf verliezen in relaties…ik heb veel werk te doen!

  5. Het ontroerde mij zelfs die tekst, en het voorbeeld van die kat, zo ontzettend mooi en heel herkenbaar allemaal. Bedankt voor het delen!